دوره ی پنجم: دیکتاتوری شاه و سلطه ی امریکا (1332 ـ 1357 هـ . ش.)

دورهي پنجم: ديكتاتوري شاه و سلطهي امريكا (1332 ـ 1357 هـ . ش.)

بهدنبال كودتاي شاه، از هم پاشيدن نهضت ملي و حضور بيرقيب امريكا در ايران، شاه و امريكاييها براي رسيدن به آرامش داخلي و امنيت مورد نظر در منطقه، آخرين فريادهاي اعتراض را با دستگيري آيتالله كاشاني خاموش كردند و فدائيان اسلام را كه با تفكر و خط مشي اسلامي عليه اقدامات رژيم به فعاليت مسلحانه دستزده بودند، اعدام كردند و تشكيلات جوان آنان را از هم پاشيدند.

با تثبيت رژيم ديكتاتوري، مجلس نوزدهم، دورهي نمايندگي مجلس را از دو سال به چهار سال افزايش داد و تعداد نمايندگان نيز از 136 به 200 تن رسيد. همچنين با استقرار كنسرسيوم و نفوذ سياسي و نظامي امريكا در ايران، سيل سرمايهگذاري خارجي براي غارت منابع اقتصادي به سوي ايران سرازير شد.

رژيم براي حفظ موقعيت خود و سركوب جنبشها، با كمك مستشاران امريكايي دست به تشكيل سازمان جهنمي ساواك زد. رئيس ساواك كه به طور مستقيم از سوي شاه تعيين ميشد، به ظاهر معاون نخست وزير بود، و به واقع قدرتيبرتر از دولت داشت.

در تابستان سال 1339 ش. انتخابات دورهي بيستم مجلس انجام گرفت و به منظور اجراي دستور كندي رئيسجمهور جديد امريكا، مبني بر برگزاري انتخابات آزاد، نمايشي از رقابت حزبي توسط علم و اقبال روي صحنه آمد.

بهدنبال استعفاي اقبال، شاه از نمايندگان خواست بهطور دستهجمعي استعفا دهند. او ميخواست از اين راه بر رسوايي انتخابات سرپوش گذارد و از شر مخالفان نيز آسوده شود.

نخست وزيري شخصي مانند شريف امامي نيز كه چهرهاي مردمي داشت كاري از پيش نبرد. براي همين امريكاييها براي اجراي اصلاحات به بنبست رسيدهي خود، مجري را هم تعيين كردند. و به اين ترتيب دكتر اميني به شاه معرفي شد.

اميني به عنوان كارگزار انقلاب امريكايي وارد صحنه شد و انتخابات و احزاب را آزاد اعلام كرد و اينگونه بود كه كشور تا سال 1339 ش. عرصهي تاخت و تاز سرسپردگان استبداد و استعمار شد. در اين دوره امريكا با پرداخت يك وام 33 ميليون دلاري به ايران موافقت كرد و دست اميني را در اجراي سياست مورد نظرش باز گذاشت. از سوي ديگر به دليل نبود قوهي مقننه، اميني توانست اصلاحات ارضي مورد نظر امريكا را با عنوان مصوبهي هيئت وزيران به اجرا در آورد. تبليغات گستردهي امپرياليزم خبري و تحليلهاي مفسران غربي، انقلابي بزرگ از اين عمل غيرقانوني و رسوا تصوير كردند. از جمله يونايتدپرس در گزارش 11 ژانويهي 1961 م. خود نوشت:

 

دولت ايران اساسيترين قدم را براي جلوگيري از شورش داخلي و به منظور مبارزه با كمونيسم در اين كشور برداشت; بدين معني كه قانون انقلاب اصلاحات ارضي را از قوه به فعل درآورد. اجراي اين قانون شب گذشته در غياب مجلس شورا تصويب شد.(187)